Pagina 10 van: Marktvisie 3 – 2020
NR 3 | maaRt 202010
RepoRtage
Nadat hij in de jaren zeventig op wereld-reis is geweest, settelt biologische
kaashandelaar Hans van Balen (65) zich in
Friesland. Voor die tijd woonde hij achttien
jaar in Rotterdam. “Ik heb nooit aan het
leven in de stad kunnen wennen. De rust
van het platteland ligt mij veel meer”,
vertelt Hans van Balen in zijn woning, die
is omgeven door de Friese landerijen.
In de provincie gaat hij in de jaren zeven-
tig aan de slag bij een groothandel. Daar-
naast staat hij in Drachten als vrijwilliger
in een natuurvoedingswinkel. “Een van de
vaste klanten was een biologische kaas-
boer die ook twee dagen per week op de
markt stond. Hij gaf aan te willen stoppen
en zou zijn klanten doorsturen naar de
winkel. Hij vroeg of ik dat door wilde
geven aan de eigenaar. Toen kwam ik op
het idee om zijn handel over te nemen. Ik
had een middenstandsdiploma, wat des-
tijds een vereiste was om op de markt te
mogen staan.”
Nog geen twee weken later is de zaak be-
klonken. Vanaf dat moment is Van Balen
wekelijks te vinden op de markt in Leeu-
warden, Lemmer en Drachten en een aan-
tal jaarmarkten. Het is dan 1984. “Ik was
de eerste marktkoopman die met alleen
biologische kaas op de markt ging staan.
In die tijd was de keuze biologische kazen
nog zeer beperkt. Oude kaas was er zelfs
nog helemaal niet.”
Meer omzet
In 1987 komt de Amsterdamse biologische
boerenmarkt om de hoek kijken. “Er was
geen biologische kaasboer te vinden, zo-
doende kwamen ze bij mij uit. Zo is het
balletje gaan rollen.” De kaashandelaar
merkt dat hij in Amsterdam veel meer
omzet draait dan op de Friese weekmark-
ten. “In Drachten was ik blij als ik aan het
eind van de dag 150 eieren had verkocht.
Ik had naar Amsterdam 300 eieren meege-
nomen. Om 10.00 uur was ik uitverkocht.”
Tot 1988 houdt hij de weekmarkt in Drach-
ten aan. In 1990 neemt Van Balen ook af-
scheid van de weekmarkt in Leeuwarden.
De Goudse kaas in de vorm van friet doet het vooral goed bij toeristen. “Het ‘snacken’ is tegenwoordig
onderdeel van de kraam.”
De markt in Lemmer heeft hij na een half
jaar dan al lang en breed vaarwel gezegd.
“Wat ook meespeelde was dat we drie kin-
deren kregen. Daardoor ontbrak het mij
aan tijd om meerdere markten per week
mee te pakken. Ik wilde er ook voor de
kinderen zijn. Vanuit huis kon dat prima.
In de vakanties gingen ze altijd mee naar
de markt. Mijn dochter Sanne woont in
Amsterdam. Samen met haar sta ik al acht
jaar lang elke zaterdag in de kraam in
Amsterdam. Er is voor een vader niks
mooier dan samen met zijn dochter in een
kraam te staan.”
Groningse variant
Eind jaren tachtig zet hij samen met een
aantal andere ondernemers in Groningen
een soortgelijke biologische boerenmarkt
op als in Amsterdam. “Dat was in het
begin een enorm succes. Een leuke stad,
met leuke mensen. Elke woensdag hadden
we daar vijftien kramen staan.” Toch komt
er na verloop van tijd de klad in bij de
Groningse variant. “De financiële crisis en
de woensdag als marktdag heeft eraan
bijgedragen dat er nog zo’n vijf tot zes
kramen overbleven.” Anno 2020 is er geen
officiële biologische markt meer in
Groningen. “De rudimenten staan er nog
met een groenteboer, kaasboer en bakker,
maar dat sluit tegenwoordig aan bij de
gangbare markt en is geen op zichzelf
staande markt meer”, aldus Van Balen.
Trekpleister
De Amsterdamse biologische markt daar-
entegen is nog steeds elke zaterdag een
drukbezochte markt. “Amsterdam is een
echte marktstad, het bezoeken van de
markt zit daar in de volksaard ingebakken.
Ter illustratie: De stad telt zeventien dag-
markten.” Van Balen constateert dat de
biologische zaterdagmarkt de laatste jaren
veel toeristen trekt. “Aan de Noordermarkt
zit Winkel 43, bekend van de appeltaarten.
Bill Clinton heeft daar zelfs eens appel-
taarten gekocht. De Noordermarkt wordt
genoemd in de Lonely Planet. Dat heeft
zeker bijgedragen aan de toeloop van toe-
risten. De biologische zaterdagmarkt profi-
“Ik was de eerste marktkoopman die met alleen
biologische kaas op de markt ging staan”
09-10-11_hansvanbalen.indd 10 19-02-20 15:40