Pagina 21 van: Marktvisie 9 – 2022
MARKTVISIE 21
veranderd, er waren meer welgestelde in-
woners neergestreken. Dus moest ook de
markt meegaan in die verandering, was de
mening van de gemeente.
De gemeente Amsterdam ging voorbij aan
enkele belangrijke pijlers van de markt,
namelijk de buurtdynamiek, armoede-
bestrijding, zelfredzaamheid en culturele
uitwisseling. “Er werd puur economisch
naar de markt gekeken”, blikt Tijs terug op
die tijd. “De gemeente vond zowel het
aanbod als het type bezoeker van de
markt te eenzijdig. Te veel goedkope
stoffen, kleding, groente en fruit. De ge-
meente vond de uitstraling van de markt
te armoedig. Vanwege de nieuwe inwo-
ners moest de markt worden opgeheven,
om er na een afkoelperiode van twee jaar
mógelijk een andere voor in de plaats te
zetten. Ik redeneerde andersom: er staan
elke dag twintig kooplieden en de armere
mensen uit de buurt zijn er ook nog
steeds. Zij hebben juist behoefte aan goed-
kope producten. Het aanbod verrijken,
oké, maar gooi de oude schoenen niet
weg.”
Het lukte niet om de markt in zijn geheel
te redden. “Er is nu op twee dagen per
week een straatmarkt. En we hebben ook
kunnen regelen dat gedupeerde markt-
kooplieden een schadevergoeding hebben
ontvangen.”
Ruimtelijk en sociaal
De strijd in Amsterdam was aanleiding
voor een onderzoek door negen studenten
van de deeltijd-masteropleiding aan de
Academie van Bouwkunst in Rotterdam.
Tijs – zelf een fanatiek bezoeker van mark-
ten – verzorgt er af en toe een les. “Ik wist
dat deze jonge stedenbouwkundigen en
architecten iets interessants te melden
hebben, want ze hebben al enkele jaren
praktijkervaring”, legt hij uit.
De studenten deden eerst onderzoek naar
de 38 markten in Amsterdam, draaiden
vervolgens mee met de kooplieden van
bakkerij ’t Stoepje, spraken met markt-
ondernemers en -beheerders, brachten
nieuwe bedreigingen in kaart en ontwier-
pen op basis van alle gegevens een markt
voor de toekomst. De uitkomsten werden
gepubliceerd in ‘Markten maken de stad’
en hun bevinden naar aanleiding van het
onderzoek in Amsterdam verwerkten ze
in een 170 pagina’s tellende marktatlas.
Leegstand
Het onderzoek in Amsterdam toont aan
dat het daar goed gaat met de markt,
maar ook slecht. In de hoofdstad kampen
veel markten met een teruglopend aantal
bezoekers en toenemende leegstand. Te-
gelijkertijd kwamen er in het halve jaar
van het studentenonderzoek ook twee
nieuwe markten bij.
Student Stedenbouw Quirine Hoek zag dat
daar geen centraal idee achter zat. Het
zette haar aan tot het tekenen van een
nieuwe marktplattegrond van de stad.
Daarbij was vooral de behoefte van de be-
woners leidend. In haar plan krijgt elke
wijk een eigen markt, waardoor iedereen
op maximaal 15 minuten lopen van de
kramen woont.
Quirine onderscheidt acht markttypen,
van studentenmarkten tot multiculturele
markten en van markten gespecialiseerd
in één product tot avondmarkten. Per lo-
catie geeft zij aan welk type markt(en)
daar het meest geschikt is. Het is volgens
Quirine niet de bedoeling dat er marktda-
gen bijkomen. “Komen er ergens markt-
dagen bij, dan moeten er elders een paar
verdwijnen”, stelt zij in haar voorstel.
“Deze betere verdeling van de markten
over de stad is goed voor de portemonnee
en de gezondheid van de bewoners, voor
de sociale samenhang van de buurten én
voor de omzet van de ambulante onder-i
nemers.”
Tijs kan zich wel vinden in het plan van
Quirine. Het is goed om te kijken waaraan
in welke wijk behoefte is. “Sommige
markten zijn nu gewoon te groot. Neem
nou de Albert Cuyp, die is op de maandag
en dinsdag nog maar half vol. Je kunt
beter maatwerk leveren. Dan mag het
misschien wel iets meer kosten aan be-
heer, maar op de langere termijn ben je
goedkoper uit.”
Drijvende markt
Het idee van Anne Ketelaars kan eveneens
op de goedkeuring van Tijs rekenen. Deze
Rotterdamse ziet dat er in haar stad veel
●
QUOTE XXXXXXXX XXXXXXXX
XXXXX XXXXXXXXXXXX XXXXXXX
�
�
Fotobijschrift
‘Wordt een uitdaging
om gemeenten en
kooplieden te overtuigen’
Arianne Fleege.
En zo zijn er nog enkele andere plannen om de
markt toekomstbestendig te maken, de één
duidelijk beter uitvoerbaar dan de ander, zoals
het futuristische plan van Arianne Fleege om een
300 meter hoge toren in Rotterdam te plaatsen
die dienstdoet als kas voor het verbouwen van
groente en fruit die ter plekke worden verkocht.
20-21-22-23_marktenmakendestad.indd 21 23-08-2022 12:15