Pagina 47 van: Marktvisie April – 4 2019

MARKTVISIE 47

Dupan
De paling is heilig als cultureel erfgoed voor Peter van den Berg. “Het roken van pa-
ling is een vak apart. We moeten zuinig zijn op de paling. Het is Nederlands erf-
goed, net als de Goudse kaas en de tulpen. Dries en Peter van den Berg zijn vanaf
begin af aan betrokken bij het Dupan-project voor duurzame paling. Door alle wa-
terwerken in Nederland is het voor de vrouwtjesaal – de schieraal – lastig om naar
het paaigebied te trekken en terug te komen. Daarom werd met Dupan de glasaal
een handje geholpen door ze uit te zetten in de Nederlandse binnenwateren. Maar
er zijn tal van projecten die stichting Dupan behartigt en uitvoert. We doen als club
erg veel. Dat heeft dan ook geresulteerd in een enorme aanwas van jonge aal, en de
positieve bijdrage aan het imago van de paling.”

In de volksmond wordt vetgemeste paling vaak kweekpaling genoemd. Peter: “Maar
dat is niet aan de orde, want de in bassins volgroeide paling is altijd nog als natuur-
paling gevangen in de riviermondingen van Europa. Wij spreken dan ook altijd over
boerderijpaling in plaats van kweekpaling. Na de glasaalvangst wordt de paling op-
gekweekt/opgemest in zogeheten palingboerderijen. Normaal gesproken wordt pa-
ling gevangen van april/maart tot en met augustus. Wij hebben in het seizoen dan
ook vaak meerdere soorten paling, zodat de klant wat te kiezen heeft.”
Door het opkweken is het mogelijk om het hele jaar door paling te verkopen. De bij
Dupan aangesloten palingboeren betalen een afdracht van twee kwartjes per paling
om de aalstand op peil te houden. “Goeie paling met een afdracht aan Dupan moet
daarom zeker minstens 22 tot 24 euro per pond kosten”, legt Peter uit. “Doelstelling
is: laat het vermogen in het water en haal alleen de rente eruit.”

Het palingroken is een specialiteit van de familie Van den Berg.

Peter vervolgt: “Met ons museum willen
we een bezoekerscentrum zijn voor men-
sen die meer willen weten over duurzame
paling. Op een megascherm draait onder
meer een animatiefilm over het leven van
de paling. En er is een heuse palingrook-
game, waar mensen op ware grootte digi-
taal kunnen palingroken.” Ook komt
stichting Dupan (zie kader) uitgebreid aan
bod in het museum. Er is een speciale Du-
pan-presentatiehoek met een informa-
tieve film erbij.

Ambassadeur
Gezien de historie hebben vader en zoon
een duidelijke rolverdeling. “Alles wat niet
met paling te maken heeft, doe ik. Mijn
vader is echt de palingambassadeur. Daar-
voor hebben wij een aparte palingrokerij
van 5 bij 5 meter. Hij was ook de eerste pa-
lingboer die met een mobiele rokerij de
markten afging. Die is echt door hem be-
dacht. En de mobiele rookkast is er nog
steeds op jaarmarkten en evenementen
waar wij staan.”

Verandering
Het concept van de onderneming is in de
loop der jaren dus fors veranderd. Waar
vader Dries en zijn teams nog 300 tot 400
markten per jaar deden, zijn er dat nu nog
ongeveer 50. Voor die honderden markten
gingen meerdere teams op pad. Peter: “We
hebben vroeger ook weekmarkten gedaan,
maar daarmee zijn we gestopt vanwege het
succes van de winkel. We hebben nu regel-
matig dagen met 1000 tot 1500 mensen in
de winkel. Je ziet overal afkalvende mark-
ten. De jaarmarkten zijn nog wel heel goed,
maar braderieën die 5 of 6 weken achter el-
kaar worden gehouden, lopen minder. Dat
is toch meer van het hetzelfde. Gezinnen
bestaan tegenwoordig bijna alleen nog
maar uit tweeverdieners, die zijn veel te
druk om elke keer over de markt te lopen.”

Het gewijzigde businessmodel vertaalt
zich ook in de omzetverhoudingen. Peter
schat het aandeel van de markten op niet
meer dan 10 procent van de totale be-
drijfsomzet. “Het palingroken op jaar-
markten en evenementen is nu echt het
uithangbord van de winkel. De hele fami-
lie helpt mee en ook een deel van het win-
kelpersoneel vindt het leuk om eens wat
anders te doen. Het gaat dan niet om zo-
maar iets verkopen, het gaat om storytel-
ling om mensen enthousiast te maken

voor het product en het roken van de pa-
ling. Maar we verkopen nu niet meer al-
leen paling, maar ook kibbeling, gerookte
zalm, haring en belegde broodjes.” Half
maart start het seizoen met Halfvasten in
Leende en dat loopt door tot Allerheiligen
in Winschoten in november.

Peter: “Voor de echte palingfans die op de
markt enthousiast zijn geworden, hebben
we nu een eigen palingmuseum.” En dat
het vispaleis als totaalconcept een gouden
greep was, blijkt wel uit het feit dat Van
den Berg sinds de opening 30 procent
plust. l

44-45-46-47_vishandelvandenberg.indd 47 20-03-19 15:13