Pagina 17 van: Marktvisie Augustus – 8 2018

MARKTVISIE 17

Tijdens de presentatie van het CVAH-rapport ‘Proeven en ontmoeten, de
kracht van de ambulante handel’ afgelo-
pen voorjaar in Almelo, werd vanuit de
zaal opgemerkt dat het rapport niet ingaat
op hoge parkeertarieven die de omzet van
markten zou schaden. Klachten over de
hoogte van parkeertarieven zijn vaker op
markten te beluisteren. Ook Detailhandel
Nederland maakt zich om dezelfde reden
hard voor de verlaging van parkeertarie-
ven in binnensteden met een belangrijke
winkelfunctie.

Geen bewijs
Volgens Dirk Jan Droogh van DTNP, dat het
CVAH-rapport schreef, is de verklaring dat
parkeertarieven in het onderzoek ontbre-
ken eenvoudig. “We focussen op de markt
zelf. In een breder perspectief kunnen ui-
teraard ook andere aspecten een rol spe-
len. Parkeertarieven zijn slechts een van
de vele bredere omgevingsfactoren en zel-
den doorslaggevend. Dat is toch vooral de
omvang en kwaliteit van de markt zelf.”

Sterker nog, het is de vraag óf parkeerta-
rieven überhaupt van invloed zijn op de
omzet van de middenstand. “Ik heb nooit
een goed onderzoek gezien dat er een ef-
fect is”, zegt hoogleraar stedelijke econo-
mie Jos van Ommeren van de Vrije
Universiteit Amsterdam. Senior researcher
transport economics Giuliano Mingardo is
het met hem eens. “Alle onderzoeken lei-
den tot een vergelijkbare conclusie: er is
geen bewijs dat meer, goedkopere of zelfs
gratis parkeerruimte tot meer omzet of
bezoekers leidt.”

Onderzoek en praktijkervaringen
Kennisplatform Crow bundelde in 2014 de
onderzoeken en praktijkervaringen op dit
terrein in een factsheet. Crow deed dit op
verzoek van de Vereniging Nederlandse
Gemeenten, die in het duister tastte over

wat te doen met vraagstukken rond parke-
ren en mobiliteit rond winkelgebieden. De
belangrijkste conclusies: omzetverlies bij
winkels wordt niet veroorzaakt door hoge
parkeertarieven, maar vooral door online
winkelen; gratis of goedkoop parkeren
leidt niet of nauwelijks tot extra bezoek of
omzet; winkeliers overschatten het aan-
deel van de klanten dat met de auto komt
en onderschatten de hoeveelheid fietsers
en wandelaars.

Ook blijkt uit deze inventarisatie dat par-
keren geen attractiefactor is, maar een
weerstandsfactor. Kort gezegd: je gaat niet
ergens heen om te parkeren, maar om iets
te bezoeken waar je graag zijn wilt. Voor
veel mensen blijkt parkeren een groter ob-
stakel als het gratis is, maar een parkeer-
plaats lastig te vinden is, dan wanneer
parkeren geld kost, maar een parkeer-
plaats makkelijk te vinden is.

Meer besteden
Detailhandel Nederland baseert echter
zijn roep om autovriendelijker binnenste-
den op onderzoeken van markt- en vast-
goedonderzoeker Strabo, dat zich
nadrukkelijk afzet tegen de conclusies van
Crow. Al in 2014 concludeerden de onder-
zoekers van Strabo na onderzoek in 31

winkelcentra en -gebieden dat 44 procent
van de bezoekers met de auto komt, auto-
mobilisten voor 60 procent van de totale
winkelomzet zorgen en twee keer zoveel
besteden als bezoekers die lopend of per
fiets komen.

Wel of niet betalen
De enige conclusie in lijn met de bevindin-
gen van Crow is dat de hoogte van de par-
keertarieven niet veel uitmaakt: het grote
onderscheid zit hem in de vraag of auto-
mobilisten wel of niet voor het parkeren
moeten betalen. In een aantal onder-
zochte gebieden met gratis parkeren was
het percentage automobilisten in de
omzet vaak hoger dan 60 procent; in en-
kele gevallen tot meer dan 75 procent. De
Strabo-onderzoekers merken wel op dat
betaald parkeren in ‘heel drukke gebieden’

nut heeft als reguleringsinstrument.
“Als je er geen prijskaartje aan hangt, zie
je dat er vaak ontzettend gezocht moet
worden naar parkeerplaatsen”, zegt VU-
hoogleraar Van Ommeren. In Nederland is
dat dankzij de goedgekozen parkeertarie-
ven gemiddeld minder dan 30 seconden,
maar in Amerikaanse binnensteden, waar
parkeren veel goedkoper is, kan dat soms
5 tot 10 minuten zijn. Dat zoekverkeer
leidt niet tot een betere bereikbaarheid. De
parkeertarieven moeten zo hoog zijn dat
er altijd nog een paar parkeerplaatsen leeg
zijn. De tarieven in Amsterdam zijn bij-
voorbeeld zo hoog dat je overdag in elke
straat eigenlijk wel een parkeerplaats
vindt.”

Afschaffen
In onder meer Steenwijk, Raalte, Deurne,
Nijverdal, Veendam, Lochem en Winscho-
ten werd het betaald parkeren de afgelo-
pen jaren afgeschaft, met volgens Strabo
positieve resultaten. Veendam schafte al in
2010 het betaald parkeren af. In 2013 ver-
klaarde wethouder Henk-Jan Schmaal dat
de extra parkeerdruk hem enorm meeviel.
In het centrum van Winschoten viel sinds
de afschaffing in 2016 volgens Strabo 15
procent meer bezoekers en 20 procent
meer omzet te noteren. Opvallend is dat

BELEID

‘Je gaat niet ergens heen om te parkeren, maar om

iets te bezoeken waar je graag wilt zijn’

16-17-18_parkeerbeleid.indd 17 24-07-18 11:43