Pagina 8 van: Marktvisie December 12-2017

Promotieonderzoek

NR 12 | DECEMBER 20178

Markt heeft maat-
schappelijke functie
Gemeenten moeten traditionele markten koesteren in plaats van ze
aan hun lot over te laten en klakkeloos achter hippe alternatieven,
zoals markthallen of biologische en boerenmarkten, aan te lopen,
vindt antropoloog Freek Janssens. Op traditionele markten kunnen
verschillende groepen mensen elkaar ontmoeten. Dat draagt bij aan
een goede onderlinge verstandhouding in een buurt of stad.
Tekst: Bert Platzer

Teruglopende bezoekersaantallen en dalende uitgaven hangen de laatste
jaren als een donkere wolk boven de
markten. Als reactie worden veel markten
geprivatiseerd, zodat de ondernemers de
markt naar eigen inzicht kunnen hervor-
men en meer geld overhouden voor pro-
motieactiviteiten. Maar in plaats van
markten ‘op afstand te zetten’, zouden ge-

meenten volgens Freek Janssens traditio-
nele markten juist moeten omarmen en
de ondernemers moeten bijstaan in de in-
novatie van de markt.

Leefbare stad
Begin oktober promoveerde antropoloog
Janssens aan de Universiteit van Amster-
dam op zijn onderzoek, dat hij gedurende

zes jaar in Amsterdam, Londen en Istan-
boel verrichte. “Ik wilde weten hoe het
komt dat er in die grote steden constant
nieuwe markten verschijnen en er grote
druk bestaat op de bestaande markten, die
daardoor in veel gevallen inkrimpen, ver-
dwijnen of worden verplaatst naar minder
aantrekkelijke gebieden”, zegt Janssens.
Het antwoord: in plaats van te faciliteren,
zijn lokale overheden vooral bezig om tra-
ditionele markten onder controle te hou-
den en de overlast te beperken.

Het sleutelbegrip in Janssens onderzoek is
‘het publieke domein’, de sociale functie
van de markt als ontmoetingsplaats, die
zorgt voor sociale samenhang, wederzijds
begrip en het voorkomen van segregatie.
“Toen Theo van Gogh in 2004 in Amster-
dam-Oost werd vermoord, zag je dat de
markt een ontmoetingsplek was voor
groepen mensen die elkaar niet kenden en
misschien zelfs sceptisch tegenover elkaar
stonden. De markt is dan laagdrempeliger
dan bijvoorbeeld een buurthuis. En op het
centraal station knoop je een stuk minder
snel een praatje aan dan op de markt,
waar de omgeving zowel vertrouwd is als
verrassend. Je hoeft er geen lid van te wor-

Gemeenten moeten innovatiever met markten omgaan

“De diversiteit in een comfortabele setting is wat bijzonder is aan de markt. In plaats van een kosten-

post moeten gemeenten de markt zien als instrument om een prettige, leefbare stad te creëren”, aldus

antropoloog Freek Janssens.

08-09-10_promotieonderzoek.indd 8 22-11-17 08:50