Pagina 8 van: Marktvisie Jan/Feb – 1/2 2017

OnderzOek

NR 1/2 | FebRuaRi 20178

Mobiele bendes gefaciliteerd
door marktkooplui
Half december zorgde een rapport over mobiele bendes
voor opschudding in de wereld van de ambulante handel.
Rondtrekkende bendes blijken vaak contact te hebben met
marktkooplui om hun gestolen goederen te verkopen. Door de
berichtgeving ontstond onterecht de indruk dat het volgens
het onderzoek om een wijdverbreid probleem gaat.
Tekst: Bert Platzer – Illustratie: Peter Welleman

De commotie ontstond nadat het Alge-meen Dagblad over het onderzoek pu-
bliceerde. Nadat de berichtgeving door
andere media was overgenomen, ontstond
de indruk dat veel markten ‘rot’ zouden
zijn en veel marktkooplui zich aan heling
schuldig maken. Onderzoekster Barbra
van Gestel van het Wetenschappelijk On-
derzoek- en Documentatiecentrum van
het Ministerie van Justitie was verbaasd
over de opschudding. “Eens in de zoveel
tijd komt er een rapport uit waarin dit pro-
bleem wordt geconstateerd en vervolgens
gebeurt er niet zoveel.”

Omvang onbekend
Bovendien gingen de conclusies over
marktkooplui een eigen leven leiden, ver-
telt Van Gestel. “Als er marktkooplui in de
onderzoeken en strafzaken voorkomen,
kun je niet automatisch concluderen dat
het heel veel voorkomt en het op alle
markten mis is. Het is andersom: als je
kijkt naar de mobiele bendes die zich be-
zighouden met georganiseerde winkeldief-
stal in Nederland, zien we dat er vaak een
connectie is met een marktkraamhouder.
Dat hoeven er nog steeds niet veel te zijn.

Het is geen kwantitatief onderzoek, dus
over de aantallen is niets te zeggen. Het
beeld in de media is nu alsof het heel veel
voorkomt en de markten rot zijn, maar dat
komt niet uit ons rapport naar voren.”
Van Gestel onderzocht vijftien grote straf-
dossiers van mobiele bendes sinds 2013.
“We hebben vanuit bestaande zaken van
mobiele bendes gekeken naar de facilite-
rende actoren daaromheen. In zaken
waarin georganiseerde winkeldiefstal een
rol speelt, zien we vaak dat er vage of dui-
delijke aanwijzingen zijn dat marktkoop-
lui een rol spelen bij de heling van
gestolen spullen. Soms zijn marktkooplui
in die zaken ook verdachte of inmiddels
veroordeeld. Of zijn ze in zicht, maar is er
geen opsporingsonderzoek gestart. Het
zijn dus niet hele markten die we in het
onderzoek tegenkomen, maar individuele
marktkraamhouders die de gestolen goe-
deren doorverkopen.”

Uitzondering op de regel
CVAH-voorzitter Henk Achterhuis wil niet
reageren op het onderzoek. Per mail laat
hij weten zich eraan te storen dat ‘de to-
tale ambulante handel door dit artikel [in

het AD, red.]op één hoop wordt geveegd’
en ‘de enkele uitzondering op de regel fors
is uitvergroot’. Volgens Achterhuis zou nog
geen procent van de tienduizend geregi-
streerde ambulante ondernemers zich aan
dit soort heling schuldig maken. In het AD
zei Achterhuis echter dat “Wij weten dat
deze illegale praktijken zich op grote
schaal afspelen.” De problemen zouden
zich volgens hem vooral op jaarmarkten
en braderieën voordoen.
Dat laatste komt dan weer niet naar voren
uit het onderzoek. “Marktkraamhouders
die in ons onderzoek naar voren komen,
zijn werkzaam in de reguliere marktsecto-
ren en niet op jaarmarkten en braderieën”,
zegt Van Gestel. Ze vindt het jammer dat
Achterhuis op zijn eerste reactie in het AD
terugkomt. “Hoe groot het probleem ook
is, het gebeurt wel.”
Ook Annie Verheij van Ansja Events, orga-
nisator van jaarmarkten en braderieën,
herkent zich niet in de opmerking van
Achterhuis over jaarmarkten en brade-
rieën. “Dat is een heel vreemd verhaal.
Zelf zie ik dat niet. We letten uiteraard
goed op, maar voor de rest kunnen we vrij
weinig met die materie. Iedereen is voor

‘Markt moet deel van de oplossing zijn’

08-09-10_illegalehandelmarkten.indd 8 25-01-17 09:44