Pagina 14 van: Marktvisie November 11-2017

NR 11 | NOVEMBER 201714

WETGEVING

Aanpak, oftewel de lijst met gezondheids-
risico’s. Vervolgens moet de ondernemer
bedenken, al dan niet in samenwerking
met een arboprofessional, hoe hij deze ri-
sico’s wil afdekken. In de arbocatalogus
voor de ambulante handel worden voor de
grootste gezondheidsrisico’s – fysieke be-
lasting en agressie – oplossingen aange-
reikt.
De oplossingen voor gezondheidsrisico’s
kunnen liggen in een andere werkwijze,
maar ook in de aanschaf van hulpmidde-
len. Zo zijn er met kevlar versterkte fileer-
handschoenen voor wie in een vishandel
werkt, speciale zitkrukken voor wie lang

Driehoek van Heinrich
De Driehoek van Heinrich, ontwikkeld door de Amerikaanse veiligheidskundige
Herbert William Heinrich, legt een verband tussen zware ongevallen, lichte onge-
vallen en ongevallen zonder letsel. Heinrich concludeerde dat er op elk ongeluk
met zwaar letsel 29 ongevallen met licht letsel en 300 ongelukken zonder letsel
zijn.
Het principe is dat een werknemer bij een val, negen van de tien keer geen letsel
oploopt, maar de tiende keer wel. Als er minder glij-, struikel en valpartijen zijn, zal
de kans op letsel dus ook minder groot zijn. In sommige grote organisaties moeten
werknemers daarom elk bijna-ongeval of ongeluk zonder letsel melden. Door de
oorzaken weg te nemen, hoopt men het aantal echte ongevallen terug te dringen
en daarmee ook de kosten van verzuim.
Overigens zijn de verhoudingen tussen de verschillende categorieën ongevallen
door de jaren heen aangepast en kwam er kritiek op de Driehoek van Heinrich.
Door valgevaar in een marktwagen/-kraam te minimaliseren, voorkom je immers
niet een verkeersongeval als je na de markt naar huis rijdt. Maar omdat een groot
deel van de ongevallen het gevolg van menselijke fouten is, is het een goede ma-
nier om het nut van investeringen in betere arbeidsomstandigheden duidelijk te
maken.

moet staan, en steek- of palletkarretjes en
hydraulische liften voor wie zwaar moet
tillen. Van der Molen: “Het beste is natuur-
lijk om aan bronaanpak te doen. Dus dat
je helemaal niet zwaar hoeft te tillen,
omdat de kratten niet te zwaar zijn. Maar
het is niet altijd mogelijk de bron van het
risico weg te nemen.”

Terugkommoment
De truc is om veilig werken permanent
tussen de oren te houden en tot gedrag te
maken. Daarom creëert Van der Molen
drie tot vier weken na de RI&E wat hij
noemt ‘een terugkommoment’. “Tijdens

het opstellen van de RI&E staat men open
voor het aanpakken van de arbeidsrisico’s
en daarna gaat het ook een hele tijd goed.
Maar na verloop van tijd sluipt de makke-
lijkste manier van werken – ‘het gaat toch
goed’ – er toch weer in. Dan wordt het tijd
om iemand weer de spiegel voor te hou-
den. Veilig en gezond werken moet een
automatisme worden, een stuk bedrijfs-
cultuur en -gedrag.”
De werkgever is een belangrijke schakel in
het ontstaan van zo’n veiligheidscultuur.
Niet alleen is de werkgever volgens de Ar-
bowet verplicht de gezondheidsrisico’s in
zijn bedrijf in kaart te brengen en daar op-
lossingen voor te verzinnen, ook dient hij
zijn personeel voor te lichten en te instrue-
ren hoe ze veilig moeten werken. “Als
werkgever moet je ook toezicht houden op
wat er is afgesproken”, zegt Van der Molen.
“Als iemand maar een beetje raar hangt,
terwijl er is afgesproken hoe men moet
staan, dan moet je daar je personeel ook
op aanspreken. Je kunt in het bedrijf prima
eens een werkoverleg organiseren over fy-
sieke belasting of staan, eventueel met een
arbo-expert die voorlichting komt geven.”

Rendement
Arbo heeft het hardnekkige imago dat het
een kostenpost is. Niets blijkt echter min-
der waar. In 2014 onderzocht het Europees
Agentschap voor veiligheid en gezondheid
op het werk wat investeringen in een veili-
ger werkplek opleveren. Op basis van een
aantal casestudies in het mkb conclu-
deerde het agentschap dat investeringen
zich meestal al binnen enkele jaren terug-
betalen. Elke euro die wordt geïnvesteerd,
levert volgens het onderzoek gemiddeld
2,2 euro op, in de vorm van een lager ziek-
teverzuim en subsidies.

In Nederland kunnen werkgevers bij het
UWV subsidies aanvragen voor sommige
arbogerelateerde activiteiten. De onder-
zoekers wezen er wel op dat succesvolle
en lucratieve maatregelen altijd voortko-
men uit een samenwerking tussen de
werkgever en zijn werknemers.
Wat Van der Molen betreft, zou het niet al-
leen om geld moeten gaan. “De Arbowet is
gericht op je eigen veiligheid, zodat je een
lang en gelukkig leven kunt leiden, ook na
je werkzame leven. Als je het daarmee
niet zo nauw neemt, is het kaarsje op je
65e misschien wel opgebrand, omdat je
het bijvoorbeeld in je rug hebt.” l

Bij veranderingen in het bedrijf – bijvoorbeeld een marktwagen – moet de RI&E worden geactualiseerd.

Foto: Koos Groenewold

12-13-14_risicoinventarisatieevaluatie.indd 14 25-10-17 11:12