Pagina 15 van: Marktvisie nr. 12 – 2019

mARKTVISIe 15

Het is koud, het is guur. Eigenlijk is het vanwege het typische herfstweer
zelfs een beetje afzien op deze tweede
maandag in november in het centrum van
Coevorden, waar de traditionele Ganzen­
markt wordt gehouden. Naast diverse fol­
kloristische activiteiten, is er kermis op
het Marktplein en in een van de winkel­
straten een jaarmarkt. Bezoekers wagge­
len veelal zwijgend langs de ongeveer
vijftig kraampjes.

“Het is een leuk ‘marktie’, waar veel be­
zoekers op afkomen. Het was gezellig
druk, maar er wordt eigenlijk niks ver­
kocht”, laat marktmeester Jos Verwer van
Verwer Marktkramenverhuur uit Klaziena­
veen ons daags na de markt weten. Het is
de 25ste of 26ste keer dat Verwer de orga­
nisatie doet. “Dit jaar hadden we zo’n vijf­
tig standhouders. In het verleden hebben
we er wel meer gehad, zo’n 75”, zegt Ver­
wer.

Landelijke trend
Volgens de organisator houdt de daling
gelijke tred met de landelijke trend dat
jaarmarkten in omvang afnemen. “Er is
publiek genoeg, maar om uiteenlopende
redenen stoppen marktkooplui die geen
opvolging hebben. Daardoor zie je het aan­
tal kramen afnemen. Van de standhouders
die dit jaar in Coevorden aanwezig waren,
heb ik verder geen negatieve geluiden ge­
hoord.”
Vraag een willekeurige marktoopman
deze maandag naar hoe het gaat, en het
steevaste antwoord luidt: “Het kan altijd
beter.” Uitzondering is de verkoper van
telefoonhouders voor in de auto: “Het gaat
slecht vandaag. Vorig jaar stond ik hier
ook, toen ging het beter. Ik verkoop heel
weinig. Jammer, want dit is toch wel een
leuke markt om te staan.”

Moertjesmannen
Kleding, textiel en lederwaren domineren
het beeld tijdens deze editie. In het oog
springt de kraam van Tonnie Tjonk en zijn
partner. Zij brengen modelauto’s en
schaalmodellen in alle mogelijk denkbare
varianten, opgebouwd uit moertjes, aan
de man. “Wat wij verkopen zijn echte
cadeauartikelen”, vertelt Tonnie Tjonk.
“Mensen kunnen de producten hier op de
markt voelen, bekijken en beslissen dan
vaak pas later thuis of ze het willen kopen.
Ze bestellen het vervolgens in onze web­

shop. Bij kleding gaat dat niet, dat moet
worden gepast. Onze producten lenen zich
uitstekend voor koop op afstand. We mer­
ken dus vaak niet op dezelfde dag al het
effect van onze aanwezigheid.”
In het hoogseizoen staan Tjonk en zijn
partner zeven dagen per week met hun
moertjesmannen op de markt. “Nu gaan
we de wat rustigere periode in. We staan

straks op een aantal kerstmarkten, maar
we doen bijvoorbeeld ook de modelbouw­
beurs aan.” Tjonk is woonachtig in
Emmen, maar geboren en getogen in Coe­
vorden. Voor hem is de Ganzenmarkt dus
eigenlijk een thuiswedstrijd. “Wij staan
hier nu voor de zevende keer. Vroeger was
deze markt een stuk groter. Nu staat alles
eigenlijk in een straat. Vroeger stonden de

Rijke historie
De geschiedenis van de Ganzenmarkt voert terug naar het einde van de vijftiende
eeuw. De ganzen werden in die tijd door de boeren vetgemest en op een vast tijd­
stip naar Coevorden gedreven: er was dan ganzenmarkt. Het drijven van de ganzen
gebeurde door de ganzenhoedsters. Op de markt in Coevorden werden de ganzen
verhandeld en uiteindelijk via Rotterdam naar Engeland verscheept met als eindbe­
stemming het kerstdiner.
Tegen het einde van de negentiende eeuw kwam hierin verandering. Op de markt
verminderde het aanbod van ganzen zienderogen. Tijdelijk, rond 1914, kwam hierin
wat verbetering. De Ganzenmarkt in Coevorden verdween desondanks zo’n tachtig
jaar geleden. Wat bleef was een najaarsmarkt met tot besluit een aantal ’Bieste­
moandagen’, waarop vee werd verhandeld.
De Ganzenmarkt was de laatste in een serie van vier ‘Biestenmoandagen’. De eerste
markt was een veemarkt, de tweede een gewone wekelijkse markt en de derde
kreeg de naam ’olle wievenmarkt’. Boerenvrouwen en schoolgaande kinderen trok­
ken mee naar deze markt. De betekenis van de ganzenhandel werd steeds minder
naarmate minder ganzen werden aangevoerd.
In 1962 werd de oude traditie echter nieuw leven ingeblazen. Meisjes van de huis­
houdschool werden ganzenhoedsters. De draagster van de meest traditionele kle­
ding werd beloond met de titel ‘Miss Ganzenhoedster’.
Anno 2019 is de Ganzenmarkt een folkloristisch evenement, waarvan de jaarmarkt
een belangrijk onderdeel is. Net als vroeger worden ganzen op de tweede maandag
in november door de winkelstraten van Coevorden gedreven. Dit gebeurt door gan­
zenhoedsters in oude kledij. Elk jaar wordt traditiegetrouw een Miss Ganzenhoed­
ster gekozen. Na het binnendrijven van de ganzen komen de ganzenhoedsters op
het marktplein bijeen en kiest een jury de Miss Ganzenhoedster en een Mini­Mister
Ganzenhoeder. ’s Middags is de verkiezing van de Mini Miss Ganzenhoedster. De
gekozen meisjes dragen deze titel een jaar lang en vervullen allerlei representa­
tieve taken in de gemeente Coevorden.

Bron: ganzenmarktcoevorden.nl

E

14-15-16_ganzenmarktcoevorden.indd 15 20-11-19 14:19