Pagina 39 van: Marktvisie September – 9-2016

De combinatie van een terugtredende
overheid, discussies over lokale kerntaken
en de rol van een gemeente, bezuinigin­
gen waardoor steeds vaker de marktmees­
ter het veld moet ruimen voor een
goedkopere toezichthouder, en een ambu­
lante handel die moeite heeft alle ontwik­
kelingen in de detailhandel bij te houden,
heeft geleid tot meer zelfregulering van
markten.

Verzelfstandigen
Zo’n zeven jaar geleden vond een hei­
sessie plaats over dit onderwerp met ver­
tegenwoordigers van de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Cen­
trale Vereniging voor de Ambulante Han­
del (CVAH). Beide partijen sparden over de
toekomst van de ambulante handel en de
wens om enkele pilots uit te zetten om
ondernemers zelf een markt te laten orga­
niseren.
In veel gemeenten werd en wordt nog al­
tijd gesproken over de rol en taken van
een gemeente als het gaat om weekmark­
ten. Zeker vanuit gemeenteraden wordt de
betreffende wethouder vaak gevraagd om
kostendekkendheid in combinatie met de
kerntaken van de gemeente.

De verzelfstandiging van een markt houdt
in dat een lokale ondernemersstichting
zelf de markt runt onder de voorwaarden
van de lokale overheid. Het gebeurt im­
mers allemaal in de openbare ruimte. Met
een gemeente worden afspraken gemaakt
welke diensten zij blijven leveren, bijvoor­
beeld energie, en tegen welke kosten.

Stichting
“Let wel, het verzelfstandigen van week­
markten in Nederland is geen doel op
zich”, stelt Henk Achterhuis, bestuursvoor­
zitter van Stichting De Markt van Morgen
en van de CVAH. “Het is met name een
middel om veel markten een tweede jeugd
te bezorgen. Na succesvolle pilots van
markten in Haaksbergen en op het Sier­
plein in Amsterdam zijn we het concept
langzaam gaan uitrollen en gemeenten
gaan begeleiden die zo’n transformatie
ook wilden. Vanaf dat moment is het best
wel snel gegaan en melden zich praktisch
wekelijks markten en gemeenten die

nader willen worden geïnformeerd over de
consequenties van de keuze.”

Wat is dan het belang van de CVAH? Ach­
terhuis: “Dat is evident, namelijk zowel
leden als niet­leden een toekomstvisie
voorleggen. Zeker gelet op de ontwikkelin­
gen in de detailhandel. Juist om alles zui­
ver te houden, is ervoor gekozen een
aparte entiteit op te richten, een stichting,
zodat de CVAH zelf haar rol als belangen­
behartiger kan blijven uitoefenen.”

Resultaten
Inmiddels staan diverse markten via de
Stichting de Markt van Morgen op eigen
benen in: Amsterdam (Sierplein), Haaks­
bergen, Valkenswaard, Bladel, Bergeijk,
Olst, Wijhe, Rozenburg, Enschede (dins­
dag), Hattem, Oldebroek, Wezep, Nieuwe­
gein (dinsdag, donderdag en zaterdag),
Waddinxveen, Almelo (donderdag en za­
terdag), Hoek van Holland, Rotterdam
(Overschie), Eerbeek en Dinxperlo. “Recent
hebben ook de marken van Delft, Alkmaar
en Den Helder zich verzelfstandigd via de
stichting en bevindt de markt van Hee­
renveen zich in de afrondende fase”, ver­
telt Achterhuis.
Het is volgens Achterhuis niet per se nodig
om de Stichting De Markt van Morgen in
te schakelen bij verzelfstandiging, maar
wel wenselijk. “Immers, wij beschikken
over alle kennis, inclusief alle juridische
opties en de nodige ervaring.” Volgens
hem wordt in 90 procent van de gevallen
contact opgenomen met de stichting om
samen met de lokale ondernemers en de
betrokken gemeente een plan van aanpak
op te stellen. “Een half jaar later, wanneer
het plan op hoofdlijnen staat, gaan we
draagvlak meten bij de collega’s op de
markt en de lokale politiek. Geen draag­
vlak betekent in deze dan ook geen ver­
zelfstandiging.”

Veel gehoorde resultaten zijn dat er sinds
de verzelfstandiging meer ondernemers
op de markt staan. Ook komen er meer
consumenten naar de markt. Dit komt
door goede afspraken met kraamhouders
die er altijd zijn (46 van de 52 weken) en
het bieden van een gevarieerd aanbod.
Ook is er sprake van meer potentiële

omzet op de markt. In getallen: 20 procent
meer omzet per ondernemer (Valkens­
waard); 50 procent meer ondernemers op
de markt (Rozenburg); 100 procent bezet­
ting van de markt (Siermarkt Amsterdam,
Haaksbergen, Valkenswaard). Daarnaast
zorgt het feit dat de facturatie en inning in
handen wordt gegeven van een incassobu­
reau ervoor dat 98 procent van de vorde­
ringen wordt betaald en er dus sprake is
van een gezonde bedrijfsvoering.

Toekomst
Achterhuis: “Waaraan nu vooral moet wor­
den gewerkt, is continuïteit. De pioniers
zijn in ieder geval uiterst enthousiast. De
komende jaren moet het verzelfstandigen
van markten zich nog verder bewijzen,
vandaar ook het belang van collectieve sa­
menwerking binnen de Markt van Morgen.
Er is een gebruikersraad ingesteld om zelf­
standige markten regelmatig bijeen te
brengen om kennis en kunde uit te wisse­
len. Daarnaast levert de gebruikersraad
bestuursleden voor het bestuur van de
Stichting De Markt van Morgen, voor be­
leidsmatige input. Allemaal erg transpa­
rant dus.”

Bovendien is er intussen een geschillen­
commissie opgezet. “Onder de vlag van de
gemeente was er sprake van mogelijkhe­
den om bezwaar en beroep aan te teke­
nen. Wij willen kooplieden op
verzelfstandigde markten hetzelfde bie­
den middels een arbitrage­ en geschillen­
commissie, met name om ondernemers
niet rechteloos op een verzelfstandigde
markt te laten staan. In de praktijk blijkt
dat ook colleges van B&W en gemeentera­
den dit nadrukkelijk op prijs stellen”, ver­
klaart Achterhuis het initiatief. De
geschillencommissie is tot stand gekomen
in samenwerking met advocatenkantoor
Moree & Gelderblom. De geschillencom­
missie kan worden ingeschakeld voor alle
markten onder vlag van de Markt van
Morgen. “De kosten hiervoor worden ook
door de kooplieden opgebracht, zegge 1
euro per week per ondernemer”, aldus
Achterhuis. l

www.demarktvanmorgen.nl

MARKTVISIE 39

38-39_stichtingdemarktvanmorgen.indd 39 24-08-16 12:23