De coronacrisis houdt ook de ambulante handel in zijn greep. Er is in veel plaatsen onduidelijkheid over de positie van de ambulante handel ten opzichte van de detailhandel. ‘Als de markt afgelast wordt, waarom mag de supermarkt gewoon openblijven?’ Update maandagavond 23 maart, na de laatste persconferentie van de regering: ‘Markten essentieel deel van voedselketen.’ DIT BLOG IS VANAF 24 MAART VERVOLGD IN DEEL 2. LEES DAT HIER.
Burgemeesters kunnen gebieden aanwijzen waar groepsvorming verboden is. Het kan gaan om parken, stranden of wijken. Bij groepen van 3 of meer die geen anderhalve meter afstand houden, wordt gehandhaafd. Personen in hetzelfde huishouden, zoals gezinnen, en kinderen zijn hiervan uitgezonderd. Markten zijn hiervan uitgesloten omdat deze op sommige plekken in het land een essentieel onderdeel van de voedselketen zijn. Wel moeten gemeenten en marktmeesters kijken hoe ze ervoor kunnen zorgen dat voldoende afstand gewaarborgd is. De bestaande maatregelen wil de overheid ook beter kunnen handhaven. Daarom krijgen burgemeesters de mogelijkheid om via een noodverordening makkelijker en sneller op te kunnen treden. Burgemeesters kunnen specifieke locaties sluiten, zoals parken, stranden en campings. Er kunnen ook boetes worden opgelegd.
Ontwikkelingen
De maatregelen beginnen inmiddels te wennen en de ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Venray bijvoorbeeld speelde op 23 maart al slim in op het vraagstuk door de maandagmarkt over vier pleinen te verspreiden. Ook in Heerhugowaard creatieve oplossingen op de markt. Daarnaast werd bekend dat er een compensatieregeling van 4000 euro komt voor direct getroffen ondernemers en een tijdelijke overbruggingsregeling. Ook hebben gedupeerde ambulante ondernemers toegang tot een gratis bezorgplatform Zo zijn er meer ambulante handelaren die in oplossingen proberen te denken.
Het weekend van 21 en 22 maart was immers het weekend dat Nederlanders toch te weinig afstand van elkaar namen. Ook op de markt was dat geregeld te zien: zo zag bijvoorbeeld de markt in Groningen eruit en ook in Amsterdam werd er soms nonchalant omgegaan met de richtlijnen, zo ziet u op een video van AT5. Amsterdam gaat nu wel maatregelen nemen op de markten. Een reportage van RTV Oost geeft aan dat de mensen in Overijssel op de markt wel rekening met elkaar houden op de markt.
Afgelast
De voorbije week druppelden de berichten binnen over de markten die werden afgelast. In Rotterdam werden alle markten voor weken geannuleerd. In andere delen van het land een wisselend beeld. In Limburg oordelen marktkooplieden dat het afgelasten van de markt ‘onzinnig en niet rechtvaardig is’. In Kerkrade hangt het af van de grootte van de markt Uit Weert, ook wel de Poort van Limburg genaamd, komt juist het bericht dat de markten de komende weken zijn afgelast. Op 19 maart werd zelfs bekend dat de markten in Noord- en Midden-Limburg de markten verboden zijn. Inmiddels wordt bekend dat ook Koningsdag en Bevrijdingsdag zullen gaan lijden in deze coronacrisis.
Kort geding
De CVAH vindt samengevat dat markten door moeten kunnen gaan als ook supermarkten openblijven en is bereid daarvoor te strijden. Op donderdag 19 maart werd echter bekend dat de Rotterdamse en Dordtse annulering van markten gehandhaafd blijft, ondanks een gang naar de rechter.
De CVAH rept van een teleurstellende beslissing.
Doorgaan
Lang niet alle markten worden afgelast. Een van de grootsten, die in Den Haag, gaat gewoon door. En dat geldt voor meer markten in de Haagse regio, ook al wordt de druk vanuit bijvoorbeeld de gemeentelijke politiek opgevoegd.
”Als winkels open mogen, mogen wij dat ook’, zo klinkt het op de markt. Ook de markt in de regio Alkmaar gaan door.
Deze beslissingen worden zowel toegejuicht als zwaar bekritiseerd. ‘Als de horeca dicht moet, waarom dan de markt door laten gaan. De wijsheid is van korte duur’, klinkt een van de mildere commentaren op Twitter. Veel marktkooplieden redeneren juist: als de winkels/supermarkten open mogen, waarom dan de markt sluiten? In Bergen op Zoom wordt er op dinsdag 17 maart als volgt gereageerd door de gemeente.
De Stichting Marktbeheer in Friesland heeft ’tot nader order’ besloten gewoon door te gaan met diverse markten. Het gaat om de weekmarkten in Leeuwarden, Stiens, Harlingen, Dokkum, Drachten, Gorredijk en in Oosterwolde. De Leeuwarder Courant bracht een artikel vanaf de Friese markt, waarin wordt gesteld dat ‘De Friezen zich niet gek laten maken.’
Maatregelen
De Stichting Marktpromotie Delft heeft in overleg met Gemeentebestuur en ambtenaren besloten de warenmarkten in Delft door te laten gaan, zij het met maatregelen. Dat is een beeld dat inmiddels gemeengoed is.
In Apeldoorn ziet dat er als volgt uit: “De kramen zullen verder uit elkaar staan, dat maakt het makkelijker voor bezoekers om afstand te houden. Voor wat de overige markten betreft: we houden u op de hoogte en zie tevens https://www.apeldoorn.nl/ter/corona. Al onze ondernemers werken volgens de laatste richtlijnen van het kabinet en het RIVM. Zo werkt de foodsector met handschoenen, de (gebakken) vis wordt NIET meer genuttigd aan zgn statafels, het wordt keurig voor u ingepakt.”
Ook de vrijdagmarkt in Emmen gaat door, al snapt de Emmer raadsfractie daar weer niks van. Zo blijven de meningen zwaar verdeeld, zo ook in Haarlem.
Boodschappen in buitenlucht
De Gemeente Nijkerk hield nog maar eens een pleidooi voor de markt en verwoordde het als volgt:
In dit bericht van BN De Stem wordt ook bevestigd wat velen zelf al hadden bedacht: dat boodschappen doen op de markt zeker niet ‘gevaarlijker’ is dan in de supermarkt.
UPDATE 21 MAART: Vanuit Flevoland komen er berichten dat de markt in Almere Stad, die afgelopen woensdag nog werd afgelast, zaterdag weer wordt hervat. Hoe dat eruit ziet in beeld, ziet u hier.
Ook Amstelveen denkt aan het hervatten van de marktactiviteiten.
Grote gevolgen
Veel de marktkooplieden (en aanverwanten) worden desondanks direct in hun portemonnee getroffen, want het is er doorgaans rustiger. Om over afgelasting maar te zwijgen. Zo werd bijvoorbeeld de St. Joep in Sittard afgelast. En ook de markten die wel doorgingen, ondervonden gelijk de gevolgen omdat er simpelweg minder klandizie was.
Aardappeldrive
Intussen toont marktkoopman Kees van der Beek zich inventief in deze tijd met een aardappeldrive. Het zou maar zo de gezondste drive-trough van Nederland kunnen zijn.
Platform helpt ambulante handel
Boodschapjes.com wil met haar platform ook de ambulante handelaren helpen. “Naast lokale winkeliers zien we ook een toename van ambulante markthandelaren die zich aanmelden voor het boodschappenplatform. De afgelopen dagen hebben we hard gewerkt om de ambulante handel module versneld te implementeren zodat marktkooplui ook effectief gebruik kunnen gaan maken van het platform. Zij zien momenteel een daling van hun omzet daar er massaal markten worden geannuleerd.” zegt de oprichtster van het platform.
Meer links
Vanaf de Leidse markt het volgende videobericht van Sleutelstad TV:
Vlak voor het kabinet verregaande maatregelen communiceerde, maakte het Eindhovens Dagblad een artikel over een man die een desinfecterende handgel probeerde te verkopen. Hij had begin maakt nog weinig succes.
Een tv-reportage van de markt in Beverwijk.
In Frankrijk gaan ze al een stapje verder. Militairen op de markt.
CVAH publiceerde een stuk over creatieve marktondernemers en banken die MKB-bedrijven een half jaar uitstel van aflossing geven.
NOS: Evenementen die afgelast worden, wie is er verantwoordelijk?
CVAH
Op de website van de CVAH kunt u het beste op de hoogte blijven van de strijd die vereniging voert voor de marktondernemer.
De telefoon op het hoofdkantoor van de CVAH staat sinds de afkondiging van de maatregelen roodgloeiend. De vereniging heeft inmiddels de nodige verklaringen online gezet en strijdt onder andere via de juridische weg voor de marktkooplieden. De laatste grote update van 17 maart:
Plan van Aanpak COVID-19 (Coronavirus)
AAN: Alle ondernemers op de warenmarkten in de diverse gemeentes in Nederland,
Gezondheid en veiligheid van en voor iedereen staat voorop.
Markten in Nederland hebben een belangrijke rol in de voedselketen en daarom is het van belang dat de consumenten hun boodschappen op de weekmarkten in Nederland kunnen blijven doen.
De kans op besmetting is in de buitenlucht kleiner dan in gesloten verkoopinrichtingen. Zie het artikel op Markten.be waarin dr. Devroey, prof huisarts geneeskunde en Leen Delang, virologe KU Leuven, stellen dat in de buitenlucht de kans op infectie veel kleiner is dan in een binnenmarkt of supermarkt. Zelfs de oudere mensen zijn beter af op een markt dan in een supermarkt.
Waarom zou het veiliger zijn?
Geen winkelwagens. Mensen zijn verder uit elkaar dan in een winkel, de paden zijn veel breder dan in een supermarkt. Minder kans op besmetting in buitenlucht en meestal is de afstand tussen marktondernemer en consument groter dan klant en caissière in supermarkt. Bovendien de voedselvoorziening is door de regering aangemerkt als vitale sector en de markt is daar ook onlosmakelijk onderdeel van. De markt draagt juist bij dat consumenten niet alleen afhankelijk zijn van supermarkten voor hun aankoop van producten. Ook worden deuren handvaten van winkelwagentjes, mandjes enz. minder goed en vaak gereinigd.
Ondanks het feit dat markten in de buitenlucht als inkoopkanaal beter is dan supermarkten zijn er wel een aantal voorwaarden die moeten worden nageleefd om de veiligheid van marktondernemers, personeel en consumenten te waarborgen.
1. Kies voor een ruimere opstelling van de markt zodat er meer ruimte ontstaat tussen de kramen.
2. Zo nodig inkrimping van het aantal meters per kraam
3. Geen proeverijen van versproducten
4. Geen zitgelegenheden of statafels, dus alleen loketverkoop.
5. Bekijk of het wel verstandig is om een inloopkraam te hebben en anders reguleer de hoeveelheid klanten die binnen mogen komen. Verstrek dan ook handschoenen aan de consument voordat ze producten pakken.
6. Geef de producten verpakt mee naar huis. (ook gebakken vis enz.)
7. Houd de afstand tussen verkoper en consument op minimaal 1,5 meter en communiceer dit ook goed naar de consument.
8. Zorg daar waar nodig voor voldoende desinfecterende gel of handzeep
9. Gebruik handschoenen bij vers bereide producten.
10. Voorkom handcontact en gebruik zoveel mogelijk de pinpas voor betalingen.
Als wij als marktondernemers deze regels in acht nemen, en dit is geen vrijblijvend advies maar moet opgevolgd worden, dan kunnen wij de markten openhouden en de consument blijven voorzien van onze diversiteit in producten met de focus op verse en gezonde producten.
Voor de consument hebben wij ook nog een aantal tips:
• Neem afstand en houd afstand als er een rij wachtenden is. Attendeer ook andere mensen hier op.
• Betaal zo veel mogelijk met de bankpas.
• Als je met cash betaald maak dan geen contact met de handen van de ondernemer.
• Neem je eigen boodschappentas mee
• Was je handen net voor je naar de markt vertrekt en was opnieuw als je weer thuis komt.
• Geef geen handen ook niet als je bekenden tegen komt
• Maak gebruik van papieren zakdoekjes en nies in je eigen elleboog.
Laten we met elkaar deze moeilijke tijd doorkomen en een beetje voor elkaar zorgen.
Met vriendelijke groet,
Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel
Namens het Centraal Bestuur
M. Bleeker-Steenstra,
secretaris